Discurso iha cerimônia inauguração no benção ba escritório foun CET nian iha Bidau

Partilha
    
 
   

Discurso husi Secretário Executivo CET Pe. Carlos M. P. Roben iha cerimônia inauguração no benção ba escritório foun CET nian iha Bidau

Texto: Pe. Carlos M.P. Roben 

Díli, 17 maio 2024

Excelentíssimo e Reverendíssimo Dom Norberto do Amaral, Bispo de Maliana e Presidente da CET

Eminentíssimo e Reverendíssimo Dom Virgílio Cardeal do Carmo da Silva, Arcebispo de Dili e Pro- Presidente da CET

Excelentíssimo e Reverendíssimo Dom Leandro Maria Alves, Bispo de Baucau e Secretario Geral da CET

Reverendíssimo Mons. Marco Sprizzi, Representante do Santo Padre em Timor Leste

Excelência Sr. Joaquim Freitas, Coordenador do Gabinete de Apoio à Sociedade Civil (GASC)

Reverendos Padres e Reverendas Madres,

Excelências autoridades Civis e militares

Ilustres convidados

Caríssimos funcionários da CET

Senhoras e Senhores

Bom dia a todos!

Uluk nanain hodi Amo Bispo sira nia fatin, ha’u ata hakarak hato’o profundo sentido de gratidão ba ita bo’ot sira hotu nebe ho laran kmán marca presença iha cerimonia bênção nian ba CET nia Escritório foun iha Bidau no ao mesmo bênção mos ba Residência CET nian iha Fatumeta.

Ohin, loron graça no momento ksolok nian ba CET nudar instituição eclesiástica ida iha nível territorial, nebe halibur hamutuk ordinário do lugar (Bispo) sira husi Igreja Particular tolu iha território Timor nian: Arquidiocese Dili, Diocese Baucau no Diocese Maliana. Bispo sira, iha dinâmica organização serviço pastoral iha nível CET kaer ba iha princípio rua: Comunhão no Colegialidade. Comunhão ida ne’e inspirado husi comunhão Santissima Trindade nian. Bispo sira iha Timor la’o hamutuk ho Igreja Universal, hola parte iha Colégio Bispo sira hotu nian ho nia ulun (chefe) mak Romano Pontífice. Comunhão Igreja nian ne’e hatudu concretamente iha unidade fiar nian, iha celebração sacramento sira no iha moris comunidade nian. Colegialidade Bispo sira nian hatudu iha unidade ida nebe hatur metin iha tríplice múnus: hanorin, hasanto no ukun Kreda.

Iha Código Direito Canónico, numero 447 define katak: “Conferência Episcopal nudar instituição permanente ida nebe tau hamutuk Bispo sira iha nação ida ka iha determinado território, hodi hala’o hamutuk sira nia funcao pastoral nian ba ema fiar nain sira iha território ida, atu sira bele promove diak wa’in nebe Igreja halo ba ema, liu-liu iha forma no método sira apostulado nian nebe conveniente tuir lei haruka”. No iha documento motu Próprio Apostolos suos husi Papa João Paulo II, hatur katak: “Conferência Episcopal Timorense mak «instituição permanente husi Bispo sira iha Igreja Particular sira Timor nian, nebe hala’o hamutuk sira nia função ka serviço pastoral sira no iha intervençao deliberativa sira, hodi  promove Igreja nia moris, lori ba to’o rohan missão evangelizadora no desenvolve nia serviço ba diak wa’in ema no rai Timor nian”. Ho roman documento rua ne’e nian lori ita ba compreende katak conferência episcopal uluk nanain serviço pastoral Bispo sira nian, iha âmbito sira mak hanesan: Liturgia, doutrina da fé (catequese), Bíblia, educação católica, caridade, promoção justiça no paz, família no leigo, formação iha seminário sira, no mos iha missão no evangelização nian”.

Ohin ita hotu nebe hola parte iha celebração bênção ba escritório foun CET nian ida ne’e testemunha daudaun passo importante ida iha Conferência Episcopal Timorense nia historia. Hanesan instituição ida conferência la’o hahu husi mínima condição, sem escritório ida apropriado, no tenke aluga fatin sira iha UCT-Balide, iha Vila-Verde no iha Praia dos Coqueiros (Pantai Kelapa) hodi uza nudar escritório provisório sira atu hatan ba necessidade serviço sira CET nian. Serviço nebe la concentrado iha fatin ida, consequentemente halo comissão ida-idak quase la’o ninian, no hasoru malu deit iha momento oportuno sira, no ida ne’e mos halo sira hotu nebe hola parte no sai nudar funcionário CET nian quase la conhece malu. Ida ne’e implica ba falta de efetividade, eficiência no produtividade serviço CET nian. Tan hare no consciente ba realidade ida ne’e mak Amo Bispo sira rona concelho ruma husi colaboradores sira, hola iniciativa atu sosa rai no edifício iha Bidau hodi bele transforma sai escritório central CET nian, mesmo que escritório ida ne’e ho status provisório, tan Edifício Escritório Central CET ida definitiva mak iha Debumeta, nebe oras ne’e dadaun iha hela processo construção nia laran. Maibe, fatin ida ne’e bele hatan ona ba necessidade funcionamento serviço CET nian nebe concentrado.

Processo construção no transformação edifício escritório CET nian ne’e dura quase fulan sia nian laran, depois de hala’o tiha ato de compra e venda  ba edifício no rai ne’e iha dia 10 de Agosto de 2023, no iha fulan Setembro hahú hala’o serviço de reabilitação ba edifício tuan sira, no halo mos construção ba edifício Coby house iha ita boot sira nia oin. Companhia nebe responsabiliza ba metade husi projeto ne’e too remata mak companhia Aguenta Karya chefiado husi Pak Eko Subhan, no durante serviço hetan supervisão husi Técnico Sr. Adolfo Bere nebe acompanha husi equipa CE-CTS no secretariado executivo nian.

Esforço tomak nebe halo atu bele to’o iha realização ba escritório CET nian iha fatin foun ida ne’e hodi concretiza Amo Bispo sira nia hakarak katak serviço CET nian tenke concentrado iha fatin ida, iha controlo husi Gabinete Secretariado Geral nian. Atu  nune’e Conferência Episcopal Timorense bele la’o ba oin nudar instituição eclesiástica ida nebe credível liu tan no facilita duni serviço pastoral Bispo sira nian iha território Timor nian. Na’in ba Conferência Episcopal Timorense mak Amo Bispo sira, no ita hotu nebe simu confiança atu hala’o serviço ruma iha conferência nia laran, ita iha responsabilidade moral no institucional ba knar nebe ita simu. Hahú husi serviço secretariado nian ba to’o iha comissões sira iha CET nia laran, ita hotu aprende nafatin atu serviço hamutuk, la’o iha linha de coordenação ida no considera Amo Bispo sira nudar responsável máximo ba ita hotu. Amo Bispo sira halo ona esforço hodi cria condição ba ita atu bele hala’o serviço de modo concentrado iha fatin ida ne’e, no oras ne’e sira hein husi ita mak seriedade, responsabilidade, produtividade no sentido de pertence ba instituição CET, hahú husi responsáveis sira ba to’o iha funcionários sira hotu. Laiha favoritismo, companheirismo, grupismo no oportunismo iha CET nia laran, laiha mandato ida eterno iha ita nia função, laiha funcionários fantasmas (mate klamar), laiha mos funcionários ruma nebe halo dupla função iha instituição rua, maibe sé iha karik sei apresenta ba Amo Bispo sira hodi haré hamutuk, atu bele decide buat nebe lós no tuir Estatuto no tuir Regulamentos Internos CET nian.

Mai ba, ita hotu fo liman no kahe kbás ba malu serviço hamutuk nudar instituição eclesiástica ida, la’o hamutuk nudar Igreja, hala’o missão Jesus Cristo nian, no fo sasin ita nia moris fiar nian ba maun alin no bin feton sira hahú kedas iha ambiente familia nian mai to’o iha serviço fatin. Fatin foun ne’e ita mak sei uza, ho nune’e ita uza ba ho responsabilidade. Iha mínima condição nebe ita iha bele favorece netik serviço CET nian sai diak, eficiente, eficaz no produtivo liu tan no fatin ne’e mos bele sai nudar espaço  ida fraternidade nian. Obrigado.

error: Content is protected !!