VISITA AD LIMINA APOSTOLORUM (Roma, 2-5 Maio 2023)

Partilha
    
 
   

Visita Ad Limina Apostolorum nudár visita nebé Amo Bispo sira halo tinan 5 dala ida hodi ba hasoru Santo Padre no hala’o mos encontro ho Decastéreos (uluk hanaran congregação maibe iha Santo Padre Francisco nian hanaran Decastério) sira iha Santa Sé, hodi apresenta no atualiza dinámica moris Kreda nian no atividade pastoral sira Igreja particular nian. Iha Visita ad Limina Amo Bispo sira celebra missa no reza iha Apóstolo São Pedro no São Paulo sira nia rate, no sira celebra missa iha Basílica Maior haat iha Roma (Basílica Santa Maria Maior, Basílica São João Latrão, Basílica São Paulo fora dos muros no Basílica São Pedro, Vaticano-Roma).

Viagem ba Roma

(Sexta-Feira, 28 de Abril) – Bispo sira no comitiva sai husi Timor hodi hala’o Visita ad Limina Apostolorum iha Roma. Bispo sira nebé participa iha encontro Ad Limina ba tinan 2023 mak: Dom Norberto do Amaral (Bispo Diocese Maliana no Presidente CET nian) Dom Virgilio Cardeal do Carmo da Silva, SDB (Arcebispo Metropolita Díli Pro-Presidente CET nian), Dom Leandro Maria Alves (Bispo eleito Diocese Baucau nian). No Padre sira nebe acompanha Bispo sira mak: Pe. Alípio Gusmão Pinto (Administrador Diocesano Diocese Baucau nian) Pe. Bento Barros (Diretor comunicação Social Arquidiocese Dili nian), Pe. Levinson Verdial (Vice-Chanceller Diocese Maliana nian) no Pe. Carlos Roben (Secretario Particular Cardeal nian).

To’o iha Roma

(Sábado, 29 de Abril) – Amo Bispo sira no comitiva to’o iha Roma no simu diretamente husi Pe. Ludgério no Pe. Germano iha Aeroporto Fiumicino, Roma. Wainhira to’o iha colégio Português fatin nebe comitiva sei hela ba durante iha visita ne’e, no simu mos husi Comunidade Timorense iha Itália (Nai-lulik, Madre no leigo sira), no iha nebá festeza hamutuk Diacono Pedro Canisio nebé foin simu Ordenação Diaconado iha Roma.

Hasoru malu ho estudante sira iha Itália

(Domingo, 30 de Abril) – iha tempo dadér nian, Sua Eminência Dom Virgílio Cardeal do Carmo da Silva hala’o encontro ho Nai-lulik no seminaristas Universitário Arquidiocese Dili nian hodi partilha mos informação atual creda Arquidiocese Dili nian no rona fila-fali sira ida-idak ninia condição no progresso estudo sira.

Nai-lulik, Diácono no seminaristas Universitário Arquidiocese Dili nian nebé hala’o dadaun sira nia estudo iha Itália mak: Pe. Ludgério Martins (estudante Direito Canónico ho Direito Geral iha Universidase Lateranense); Pe. Venceslau Tomas de Deus (estudante Pedagogia iha Universidade Salesiana-UPS); Dc. Tadeu da Silva (estudante Direito Canónico iha Universidade Urbaniana); Fr. Zacarias Exposto (estuda Teologia iha Instituto Teológico Salernitano) no Fr. Jacob Mendonça (estudante Teologia iha Universidade Urbaniana). Padre Gonçalo Filipe da Cunha estudante Missiologia iha Universidade Urbaniana mak ausente iha encontro ne’e tamba halo hela assistência pastoral iha paróquia San Gennaro Matinella, Salerno.

Iha tempo loraik nian, Sua Eminência preside Missa Domingo Bom Pastor ba Comunidade Timor-oan iha Itália, iha Capela Colégio Português. Participa iha Eucaristia Dominical ne’e Senhora Juvita Rodrigues Barreto de Ataíde (Embaixadora Timor-Leste ba Santa Sé), no Senhor João Paulo Rangel (embaixador Timor-Leste nian ba Reino Unido). Hafoin Embaixador Timor ba Reino Unido nian convida mos sua Eminência atu ba visita Timor oan sira iha Reino Unido iha fulan setembro tinan ne’e.

Loron dahuluk – Visita Ad Limina nian

(Terça-Feira, 2 de Maio) – Nudár loron da-huluk ba Atividade Visita Ad Limina Apostolorum nian. Atividade lote ho Missa hamutuk delegação CET nian iha Basílica Santa Maria Maior, Roma presidida husi Dom Norberto do Amaral (Bispo Diocese de Maliana no Presidente CET) hodi harohan husi Inan Virgem Maria nia tulun no proteção ba atividade Visita Ad Limina ne’e; husu tulun ba Creda, povo no rai Timor-Leste. Eucaristia nee hotu taka ho consagração ba Nossa Senhora no knananuk murak “O Nain Feto, O Ami Inan” no Oração hamutuk iha Relíquia Manjedoura (fatin Na’in-Feto Hatoba Kosok Oan Jesus iha Belém) nebé oras ne’e conserva iha Basílica Santa Maria Maior, Roma.

Iha tempo dader, Bispo sira hala’o encontro ho Decastéreo para Evangelização dos Povos, nebe chefiado husi Cardeal Antonio Tagle; hafoin hasoru malu mos ho Secretário Estado Vaticano nian, Cardeal Pietro Parolin. Iha tempo loraik nian, Bispo sira hasoru Malu ho Dicastério para a Cultura e a Educação; hafoin Dicastério para o Culto Divino e Disciplina dos Sacramentos no ikus liu Dicastério para os Institutos de Vida Consagrada e as Sociedades de Vida Apostólica.

Loron daruak  – Visita ad Limina

(Quarta-Feira, 3 de Maio) – Loron da-ruak ba VISTA AD LIMINA nian, nebé hahu ho Missa hamutuk delegação CET nian iha Basílica São Paulo fora de muros, Roma. Eucaristia nee presidida husi S.E Dom Virgílio Cardeal do Carmo da Silva, Arcebispo Dili no Pro-Presidente CET. Missa hotu tiha delegação reza hamutuk Ami Aman, Ave Maria no Gloria ida iha São Paulo ninia rate.

Iha tempo dadersan nian, Bispo sira hasoru malu ho Cardeal Mario Grech, Secretário Geral Sínodo Bispo sira nian ho ninia estrutura hodi haktuir experiência kona-ba abertura Sínodo dos Bispos no atividade sira nebé realiza iha Diocese tolu iha Timor-Leste hafoin Secretário Geral ho mia estrutura aprecia mos atividade h        vhnfnfotu nebé Diocese tolu halo ona.

Iha tempo loro-kraik nian, livre uitoan husi atividade visita Dicastério nian no Bispo sira simu hóspede sira nebe hakarak hasoru no koalia ho Bispo sira iha Colégio Português.

Loron datoluk – Visita ad limina

(Quinta-Feira, 4 de Maio) – Loron datoluk atividade Visita ad limina nian, Amo Bispo sira hasoru malu ho Dicastéreo para leigo, vida e família; hafoin hasoru malu mos ho Dicastéreo para desenvolvimento integral no ikus hasoru malu ho Dicastério para diálogo interreligioso.

Iha encontro, Bispo sira relata kona-ba moris no atividade sira pastoral nian iha igreja Timor-Leste ligado ho dicastéreo sira ne’e. Husi sorin seluk, Bispo sira mos rona fali hanoin no apreciação sira husi cada dicastéreo nebé liderado husi cardeal ida. Geralmente dicastério sira aprecia no agradece tebes ho serviço no testemunho fiar nian nebé Kreda Timor halo to’o oras ne’e. Ao mesmo tempo encoraja mos bispo sira atu continua nafatin serviço sira no bele fahe experiência nebé Kreda Timor iha ho Kreda universal. Husi igreja Timor-Leste nian, Bispo sira mos agradece prefeto ho estrutura tomak cada dicastério nian iha oportunidade encontro ne’e, tamba bele apreende no hetan tan buat barak relaciona ho Kreda Timor ninia di’ak, hodi husu mos atu dicastério sira bele tulun liu tan iha realização serviço hamutuk ida coordenada no sai diak liu tan ho diocese sira iha Timor-Leste ba sarani sira ninia moris di’ak iha aspeto hotu.

Iha loro-kraik, Bispo sira hasoru malu ho Prefeito no estrutura sira husi Tribunal Apostólica da Rota Romana; Supremo Tribunal da Assinatura Apostólica; Penitenciaria Apostólica. Iha sorumutuk hirak ne’e bispo sira apresenta mos questão sira nebé relaciona ho Tribunal Eclesiástica nian, nebé mak Kreda Timor foin harí iha tinan sira liu bá; kona-ba questão sira matrimónio nian; kona-ba acto de penitência sarani sira nian no serviço pastoral be Kreda Timor halo dadaun hela relaciona ho vida matrimonial no moris sarani nian.

Tribunal Apostólica Rota Romana hamutuk ho Assinatura Apostólica parabeniza bispo sira no igreja Timor-Leste nian, tan Tribunal eclesial sira nebe hahú ona iha diocese tolu. Sira disponível tebes atu fo assitência hotu relacionado ho serviço sira nebé fó tulun ba kreda no sarani sira iha Timor-Leste. Husi fali Penitenciária Apostólica, depois de haktuir tiha sira ninia kna’ar, husu atu bispo sira hamutuk ho igreja Timor-Leste hamoris liu tan conciência kona-ba sacramento confessa, penitência no caridade iha sarani sira nia moris. Ida ne’e bele halo liu husi formação continua ba Nai-lulik no sarani sira kona-ba importância husi Sacramento confessa no actos de penitência ho tan caridade cristã. Atu nune’e, hotu-hotu bele moris ho lolós tuir buat sira ne’e ba moris ksolok no ba salvação eterna. Bispo sira Timor-Leste nian agradece tebes tamba encontro sira ne’e útil tebes ba sira, iha sira ninia serviço nudár bibi-atan no ba kreda Timor ninia moris no testemunho fiar nebé sei continua nafatin.

Loron dahaat – Visita ad Limina

(Sexta-Feira, 5 de Maio) – Atividade hahú ho celebracão missa iha São Pedro Apóstolo ninia rate, iha Basílica São Pedro ninia altar boot nia okos. Hafoin Bispo sira ba hasoru Sua Santidade Papa Francisco iha Palácio Apostólico, Vaticano iha tuku 10.30 horas Itália nian. Nai-lulik sira nebé acompanha Amo sira iha encontro mas membro delegação husi Timor: Pe. Alipio Pinto Gusmão, Pe. Bento Barros Pereira, Pe. Levinson Verdial no Padre estudnate sira iha Roma, husi Diocese Dili: Pe. Gonçalo Filipe da Cunha, Pe. Júlio do Carmo, no Pe. Venceslau Tomas de Deus. Husi Diocese Baucau: Pe. Germano Gusmão, Pe. Natalino Gusmão no Pe. João Boavida, SDB no husi Diocese Maliana: Pe. Pascoal Marques no Pe. Angelino da Cruz.

Acompanha mos iha Visita Ad Limina ba Santo Papa ne’e Pe. José Alfredo Patrício nudár Reitor Pontifício Colégio Portugues nebé organiza encontro sira hotu durante Bispo sira ninia atividade Visita Ad Limina Apostolorum nian.

Iha sorumutu ne’e, Bispo na’in tolu ho Administrador Diocesano Diocese Baucau nian maka koalia ho Papa Francisco durante horas ida hodi haktuir ba amo Papa Maromak ninia povo iha Timor-Leste ninia moris, ao mesmo tempo rona fali liafuan murak sira husi Sua Santidade. Enquanto, Nai-lulik sira depois de ida-idak cumprimenta tiha amo Papa, sira simu diretamente husi Papa Francisco mak terço, bênção no café dader nian nebe Amo Papa Francisco rasik mak haruka ninia colaborador sira oferece ba Nai-lulik sira nudár sinal domin no ksolok lolós nian ba Nai-lulik Timor-oan sira hotu nebé ba visita no cumprimenta nia.

Encontro ho amo Papa Francisco nee hotu ho ninia mensagem especial no bênção Apostólica ba Povo no igreja Timor-Leste nebé nia hato’o ho domin boot. No hanesan baibain Papa sempre taka ninia audiência sira hodi husu sarani especialmente sarani sira Timor-Leste nian atu reza nafatin ba Sua Santidade Papa Francisco.

Ho atividade Bispo sira nia hasoru malu ho Santo Padre, oficialmente termina mos atividade Visita Ad Limina Apostolorum nian. Maibé, antes sira fila mai Timor, Bispo sira sei iha mos encontro ho entidades balun iha Santa Sé nebé iha relacão ho lala’ok Igreja Timor nian.

Visita cortesia ba Mons. Edgar Peña Parra

(Sábado, 6 de Maio) – Iha tempo dadersan nian, Bispo sira ho delegação hasoru malu ho Arcebispo Edgar Peña Parra, Substituto para assuntos gerais da Secretaria do Estado Vaticano. Encontro ida ne’e nudár iniciativa Mons. Edgar Peña Parra nian até cumprimenta Bispo sira no fó mos ninia apreciação no agradecimento ba loron visita nebé sira halo ona iha Timor hodi inagura mos Nunciatura Apostólica nia edifício iha Timor. Bispo sira mos partilha informação ruma nebé substituo no hakarak hatene kona-ba Timor.

Loraik livre to’o kalan, jantar tiha mak foin iha encontro fraterno ida ho Nailulik estudantes sira hotu nebé hela iha Colegio Português, hodi partilha experiência no impressão pessoal husi Bispo sira no membro delegação nian durante iha visita sira hotu nebe halo ona iha Visita ad Limina tinan ida ne’e. Partilha tiha experiencia ida-idak nian, estudante balun mos halo pergunta ruma atu bele hatene di’ak liu tan Igreja Timor nia moris no esperança ba oin.

Missa tomada de Posse Titulo Cardinalício iha Paroquia Santo Alberto Magno, Roma.

(Domingo, 7 de Maio) – Iha Missa tomada de posse ba título cardinalício husi Sua Eminência Virgílio Cardeal do Carmo da Silva, iha paróquia Santo Alberto Magno, Roma. Missa presidida husi Cardeal do Carmo, acompanha mos husi Dom Norberto do Amaral, Dom Leandro no Nailulik sira no Diacono sira. Cerimoniário pontificio nebé guia celebração ne’e mak Mons. Kristdrof no ho acolhimento husi Pe. Daniele del Pra nudár Pároco Paróquia Sant Alberto Magno nian. Participante sira iha celebracao ida ne’e maka: sarani sira husi paróquia Santo Alberto Magno nian, comunidade Timor-Leste iha Itália hamutuk ho Sra. Juvita embaixadora Timor-Leste ba Santa Sé.

Depois de missa, Bispo no convidados importante sira han kalan festivo iha residência paroquial ho comunidade Timor-oan nebé participa iha missão no janta hamutuk iha restaurante Chinese ida besik Universidade Salesiano Roma.

Sorumutu ho Congregação para Causa dos Santos.

(Segunda-Feira, 8 de Maio) – Bispo sira ho delegação hasoru malu ho Prefeito Dicastéreo para a Causa dos Santos. Iha sorumutu ne’e, Bispo sira hakarak hatene kona-ba dalan no processo até halo promoção ba beatificação no canonização ba ema balun nebé hatudu ona nia fiar Metin no moris santidade nian. Cardeal Prefeito explica katak atu facilita processo ba contexto Timor nian mak precisa haruka Nai-lulik ida nebé especializado iha Teologia atu cotinua halo curso durante tinan ida iha Roma no sei suporta mos husi Congregação causa dos Santos nian, no simu tiha formacão no diploma mak Nai-lulik ne’e sei fila-fali hodi bá facilita processo inicial tomak iha Timor. Bispo sira rona no tau iha consideracão kona-ba ideia nebé Cardeal partilha ona iha momento nebá.

Bispo sira no delegação fila mai Timor

(Terça-Feira, 9 de Maio) – Bispo sira ho comitiva sai husi Aeroporto Fiuminciono Roma. Hafoin, liu husi Aeroporto Internacional Doha, Qatar, no mai iha Aeroporto Internacional Jakarta, liu mos husi Aeroporto Internacional Ngurah Rai Bali, no to’o iha loron 12 fulan Maio Amo Bispo sira no comitiva to’o iha Aeroporto Nicolau Lobato Dili ho Avião Citilink iha horas 12:30. Iha Aeroporto Bispo sira halo conferência hodi haktuir ba média sira kona-ba atividade Visita Ad Limina nebé halo ona iha tinan 2023 ne’e.

TIMOR-LESTE
Visita “ad limina” Apostolorum 29 de Abril a 9 de Maio de 2023

PARTICIPANTES

Membros da Conferência Episcopal

– S. E. Mons. Norberto do Amaral, Bispo de Maliana, Presidente da Conferência Episcopal de Timor-Leste;

– S. Em. Card. Virgílio do Carmo da Silva, Arcebispo de Díli
– S. E. Mons. Leandro Maria Alves, Bispo-eleito de Baucau
– Rev. Pe. Alípio Pinto Gusmão, Administrador Diocesano de Baucau

Assessores

– Rev. Pe. Carlos Roben, Secretário de S. Em. o Card. Virgílio do Carmo da Silva

– Rev. Pe. Levinson Verdial, Vice-Chanceler da Diocese de Maliana

– Rev. Pe. Bento Barros, Diretor do Departamento de Comunicação da Arquidiocese de Díli

– Rev. Pe. José Alfredo Gonçalves Patrício, Reitor do Pontifício Colégio Português

PROGRAMA

Sábado, 29 de Abril de 2023

20h50: Chegada ao Aeroporto de Fiumicino, T3 (Voo QR113 de Doha) 22h30: Chegada ao Pontifício Colégio Português (Via Nicolò V, 3, 00165

Roma; Telf. +39 06 390 901; E-mail: lusitanum@lusitanum.org; Terça feira, 2 de Maio de 2023

06h30: Saída do Pontifício Colégio Português
07h00: Celebração Eucarística na Basílica de S. Maria Maior (Capella

Salus Popouli Romani).
[todos os participantes devem levar alva e estola]

– Duração máxima: 50 min

Página 1 de 4

08h30: Pequeno almoço no Pontifício Colégio Português 09h15: Saída do Pontifício Colégio Português

10h00: Dicastério para a Evangelização – Secção para a primeira evangelização e as novas Igrejas particulares (Piazza di Spagna, 48)

12h00: Secretaria de Estado, 2.a secção (Biblioteca do Secretário de Estado, I Loggia)

13h30: Almoço no Pontifício Colégio Português

14h45: Saída do Pontifício Colégio Português

15h15: Dicastério para a Cultura e Educação (Piazza Pio XII, 3)

16h30: Dicastério para o Culto Divino e a Disciplina dos Sacramentos (Piazza Pio XII, 10)

17h45: Dicastério para os Institutos de Vida Consagrada e as Sociedades de Vida Apostólica (Piazza Pio XII, 3)

20h00: Jantar no Pontifício Colégio Português

Quarta feira, 3 de Maio de 2023

07h30: Pequeno almoço no Pontifício Colégio Português

08h00: Saída do Pontifício Colégio Português

09h00: Celebração Eucarística na Basílica de S. Paulo fora de Muros

[todos os participantes devem levar alva e estola]

13h30: Almoço no Pontifício Colégio Português 18h00: Saída do Colégio
18h30: Sínodo dos Bispos (Via della Conciliazione, 34) 20h00: Jantar no Pontifício Colégio Português

Quinta feira, 4 de Maio de 2023

07h30: Pequeno almoço no Pontifício Colégio Português

08h30: Saída do Pontifício Colégio Português

09h15 Dicastério para os Leigos, Vida e Família (Piazza di San Calisto, 16)

Página 2 de 4

10h30 Dicastério para o desenvolvimento humano integral (Piazza di San Calisto, 16)

12h00: Dicastério para o Diálogo Interreligioso (Via della Concilizione, 34)

13h30: Almoço no Pontifício Colégio Português

15h00: Tribunal Apostólico da Rota Romana (Piazza della Cancelleria, 1)

16h00: Supremo Tribunal da Assinatura Apostólica (Piazza della Cancelleria, 1)

17h30: Penitenciaria Apostólica (Piazza della Cancelleria, 1) 19h15: Celebração Eucarística no Pontifício Colégio Português 20h00: Jantar no Pontifício Colégio Português

Sexta feira, 5 de Maio

06h30: Pequeno almoço no Pontifício Colégio Português 07h00: Saída do Pontifício Colégio Português

07h15: Celebração Eucarística na Basílica de S. Pedro [todos os participantes devem levar alva e estola]

10h00: Audiência com o Santo Padre

12h00: Dicastério para a Doutrina da Fé

13h30: Almoço no Pontifício Colégio Português

17h00: Celebração Eucarística na Igreja de S. António dos Portugueses, no Dia Mundial da Língua Portuguesa

20h00: Jantar no Pontifício Colégio Português

Sábado, 6 de Maio

07h00: Saída do Pontifício Colégio Português
07h30: Celebração Eucarística na Basílica de S. João de Latrão [todos os

participantes devem levar alva e estola]

09h00: Pequeno almoço no Pontifício Colégio Português

11h00: Encontro com o Substituto (II Loggia, Palácio Apostólico, Cidade do Vaticano)

Página 3 de 4

12h15: Encontro na Embaixada de Timor-Leste junto do Estado do Vaticano

13h00: Almoço oferecido pela Sra. Embaixadora

Tarde livre

20h00: Jantar no Pontifício Colégio Português

Domingo, 7 de Maio

Manhã livre

13h00: Almoço no Pontifício Colégio Português

17h30: Saída do Pontifício Colégio Português

18h30: Tomada de posse do título cardinalício de S. Em. Card. Virgílio do Carmo da Silva (Parrocchia di S. Alberto Magno, Via delle vigne nuove, 653 – Roma) [todos os participantes devem levar alva e estola]

20h00: Jantar na Paróquia de S. Alberto Magno

Segunda feira, 8 de Maio

08h00: Celebração Eucarística no Pontifício Colégio Português 10h00: Dicastério para a Causa dos Santos (Piazza Pio XII, X) 13h30: Almoço no Pontifício Colégio Português
Tarde livre

20h00: Jantar no Pontifício Colégio Português

Terça feira, 9 de Maio

06h00: Saída do Pontifício Colégio Português para o Aeroporto de Fiumicino (T3)

09h05: Partida do Aeroporto de Fiumicino (Vôo QR116 para Doha)

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Content is protected !!